21 Ιουλ 2024
Ποίημα της Καλλιόπης Αγγελακοπούλου για τα 50 χρόνια κατοχής
Αδελφέ σε αναζητώ
Πενήντα χρόνια, αδελφέ μου, εγώ,
τα πικρά μου δάκρυα και τη φωνή,
τα ενώνω σαν ευχή, κάθε βράδυ και
πρωί ,
για σένα, όταν κάνω προσευχή.
Τη
στερνή μου πριν αφήσω τη πνοή,
τα ίχνη σου πού χάθηκαν να βρω,
στην μάνα μας να πω, που έφυγε με
το καημό.
Μια φωτογραφία σου κρατώ και τα σύννεφα ρωτώ
μη σε είδαν μακριά , σε θάλασσα και
σε στεριά.
Τον ήλιο , το φεγγάρι και τα
αστέρια τα ρωτώ ,
στη Κύπρο τί είδανε το καλοκαίρι αυτό ,
που δάκρυσαν στο κόσμο όλες οι καρδιές,
που ματώσαν κι υποφέραν οι αθώες οι ψυχές.
Ανθούς της λεμονιάς και της μυρτιάς ρίχνω στο
νερό ,
να φανείς σε καρτερώ, το λάβαρο της λευτεριάς
στον ήλιο να σηκώσεις πιο ψηλά.
Τα χρόνια ένα-ένα τα μετρώ και τα
άστρα τα ρωτώ,
πού να ψάξω να σε βρω και στη μάνα
τί να πω
που απ’ τον κόσμο, αυτό, έφυγε με
το καημό.
Τα πικρά μου δάκρυα και τη φωνή τα
ενώνω σαν ευχή
να σε βρω μια χαραυγή, πριν αφήσω
τη πνοή,
πριν αφήσω την πνοή, ήλιος στη ζωή
ξανά να βγει ,
ήλιος στη ζωή ξανά να βγει, να σε βρω μια χαραυγή.
20 Ιουλ 2024
Βίντεο και Δελτίο Τύπου από το έργο του Μιράν Τσαλικιαν και του Ιωάννη Θ. Μάζη: Παιδικό της Κύπρος
Εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, κατά του ελληνισμού, που συντελέστηκαν στην αιματοβαμμένη Κύπρο κι ακόμα δεν έχουν τιμωρηθεί οι εισβολείς, παρά την καταδίκη της Τουρκίας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων... Σε μια χρονική στιγμή που συζητάνε όλες οι πλευρές για μια "βιώσιμη", όπως χαρακτηρίζουν λύση;;; Δικαιώνοντας κι εξυπηρετώντας άραγε ποιον;
Από τη Συναυλία του Μιράν Τσαλικιάν στην Πρεσβεία της Κύπρου, στην Αθήνα.
Μια πολύ ξεχωριστή στιγμή της Συναυλίας, σε Πρώτη Εκτέλεση... "Παιδικό της Κύπρος", του Ομoτίμου καθηγητού της Γεωπολιτικής, Δρος Ιωάννου Θ. Μάζη, που κάνει την ανατροπή - κι αυτή τη φορά, σε ρόλο ποιητή- με στίχους που συγκλονίζουν, εις μνήμην του αλησμόνητου Τάσου Ισαάκ και Σολωμού Σολωμού, και Μουσική Σύνθεση δική μου...
Απίστευτη συμμετοχή, απόδοση κι έκφραση των μικρών μαθητών της χορωδίας ''Φωνές Νέων Βύρωνος''- μάθημα ζωής - και των ερμηνευτών, κ. Χρήστου Μπινιάρη, Σίμου Γκάτση, Σταμάτη Γκάβαλη, Μαρίας Ρουμάνη, σε μια καθηλωτική εκτέλεση, με τη συνοδεία της εκλεκτής "Nostalgia" Orchestra, αφιερωμένη στη δική μας Κύπρο...
Στη θυσία των ηρώων της Κύπρου...Σε άλλη μια "ματωμένη" σελίδα της Ιστορίας του, βάρβαρα, διχοτομημένου Νησιού... Που θρηνεί ακόμα την εισβολή, τους νεκρούς της, τους αγνοούμενους, τα παιδιά της και ζητά διακαώς και διαρκώς, λυτρωτική δικαίωση .. Γιατί η Τέχνη πρέπει αέναα, να υπενθυμίζει τα Γεγονότα, την Αλήθεια, να Αφυπνίζει, να Ξεσηκώνει και να Εμπνέει τις νεότερες γενιές, το μέλλον μας...Διαχέοντας Φως και μόνο Φως... Τιμής ένεκεν...
Για την Κύπρο...Για τη απελευθέρωση του Νησιού, για την έμπρακτη καταδίκη της Τουρκίας και τιμωρία των δολοφόνων του Τάσου και του Σολωμού κι όλων των ηρώων της... Μιας γειτονικής χώρας που μετρά πληθώρα εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και παραμένει, πάρα ταύτα, ατιμώρητη...
Για την ελευθερία...Για να βρουν γαλήνη οι ψυχές Τους, οι ψυχές όλων μας...
Εις μνήμην!!!
Για την Ελλάδα, για την Κύπρο, για τον Ελληνισμό... Η ιστορία, τα γεγονότα είναι η Ταυτότητά μας...είμαστε Εμείς, οι ίδιοι...
Δεν ξεχνώ... Δεν γίνεται να ξεχνώ ...
Με απόλυτο Σεβασμό και Τιμή,
Μιράν Τσαλικιάν,
Συνθέτης
&
Ιωάννης Θ. Μάζης
Ποιητής
«Παιδικό της Κύπρος» -
Γλυκά της Κύπρος συννεφάκια μου,
πέστε μου, κόκκινα γιατ’ είστε;
-Tου Τάσου ήπιαμε το αίμα για κρασί,
στο άγριο τούτο πατητήρι.
Με ξύλα, πέτρες, σφαίρες και λοστούς,
στείλαν οι «Λύκοι» την ψυχή του στ’ Ακρωτήρι.
Γλυκά της Κύπρος συννεφάκια μου,
πέστε τί θέλετε, μιλείστε.
-Με δάφνη και μυριστικά, περαστικοί,
με σάβανο από χακί,
το σώμα του να ντύστε.
Γλυκά της Κύπρος συννεφάκια μου,
τ’ έχει το βλέμμα σας και δάκρυα γιομίζει;
-Σημαίας κοντάρι μεσ’ την Πράσινη Γραμμή
που πάνω του ψυχή παλληκαριού
σφαγμένη ανεμίζει.
Γλυκά της Κύπρος συννεφάκια μου,
άραγε η ψυχή μας τί να ορίζει;
-Άντρα ζητάμε, σύ περαστικέ, άντρα με σβέρκο
που να βρίζει…
Άντρα που νάχει μεσ’ τα σκέλια του ζωή
ζωή που σφύζει.
Άντρα ζητάμε με δαδί περαστικέ,
ν’ ανάψει της Αμμόχωστος το μαύρο μετερίζι
Γλυκά της Κύπρος συννεφάκια μου,
τί βιάζεστε και τρέχετε στ’ Αη Αντριός το Φάρο;
-Δυο τούφες είμαστε περαστικέ,
από του Σολωμού τ’ ολόστερνο τσιγάρο…
Γλυκά της Κύπρος συννεφάκια μου,
τα ονόματά σας πέστε μου, ποια είναι;
-Τάσος… Γρηγόρης… Ευαγόρας… Σολωμός
κι άλλες, χιλιάδες, που κανείς
μαζί κι εσύ περαστικέ
δε θέτε να θυμώσαστε ποιοι είναι.
Πικρά της Κύπρος συννεφάκια μου,
πούναι του Πενταδάχτυλου το λαμπερό καντήλι;
-Χάθηκε πια, περαστικέ,
τόσβησε των μαννάδων μας τ’ ολόμαυρο, το φοβερό μαντήλι.
Ερμηνεύουν
Τενόρος: Χρήστος Μπινιάρης, Σίμος Γκάτσης, Σταμάτης Γκάβαλης
Σοπράνο: Μαρία Ρουμάνη
Nostalgia Orchestra
Μουσική Διεύθυνση: Τσαλικιάν Μιράν
Μέλη Ορχήστρας::
Πρώτο Βιολί: Μιχάλης Γεννάδης, Έλενα Μήττα,
Δεύτερο Βιολί: Μάξιμος Αποστολάκος
Βιόλα: Φίλιππος Κετεντζιάν
Βιολοντσέλο: Ανδρέας Βιδάλης
Κόντρα μπάσο: Γιώργος Βεντουρής
Φλάουτο: Νικολέτα Γιαμά
Κλαρινέτο: Κατερίνα Ανδρουλάκη
Τρομπέτα: Αναστάσιος Βαλκάνης
Τρομπόνι: Λάμπης Μητσιάκης
Ευφώνιο: Δημήτρης Μαλακάσης
Κρουστά: Μιχάλης Σκουτέλης
Πιάνο: Χριστίνα Μικαελιάν
Προετοιμασία- Διδασκαλία ποιήματος:
Η εκπαιδευτικός, κα. Μαγδαληνή Μίνη.
Τραγουδούν τα μέλη της Παιδικής Χορωδίας ''Φωνές Νέων Βύρωνος'' Τσομπάνη Λυδία, Άγγελος-Σόλωνας Σωκράτους, Σωτήρης Παπαρίζος,Χρήστος Μπλάνας, Άγγελος Μπουζάνης, Αριάδνη Κουντουρά, Αριάδνη Λαμνάτου, Καλλίστη Καζάκη, Γρηγόρης Τσαλικιάν, Μιχάλης Παλαιολόγου, Αφροδίτη Τσαλικιάν, Καρπίς Γκμπικιαν, Σαργκίς Ζαφειρούλης, Διονύσης Πιερράκος, Κύνθια Βλασσοπούλου, Ηδύλη Βλασσοπούλου
19 Ιουλ 2024
ΝΕΡΙΝΑ (ΟΝΤΙΝ) του Ζαν Ζιροντού ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΙΤΗ ΚΑΣΤΡΟ ΛΟΓΟΘΕΤΗ- ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΩΔΩΝΗ
Η κυρια Λογοθέτη ασχολείται επί πολλά χρόνια με τη μετάφραση. Έχει συνεργαστεί με κρατικές σκηνές κι έχει μεταφέρει στη γλώσσα μας έργα κορυφαίων ποιητών, όπως οι Σαίξπηρ και Ίψεν. Είναι πολύγλωσση κι έχει σπουδάσει στο εξωτερικό, οπότε αυτά τα στοιχεία της επιτρέπουν να έχει μια ευρεία θεώρηση του παγκόσμιου θεάτρου. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο, ότι το τελευταίο βιβλίο της αποτελεί μετάφραση έργου ενός κάπως "ξεχασμένου" πλέον, αλλά καθόλα άξιου δραματουργού, του Ζαν Ζιροντού.
Ο Ζιροντού είναι γνωστός στη χώρα μας, έργα του έχουν ανέβει κατ' επανάληψη στο παρελθόν με ιδιαίτερη επιτυχία. Τα πιο γνωστά εξ αυτών είναι Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΗΣ ΤΡΟΙΑΣ ΔΕΝ ΘΑ ΓΙΝΕΙ, Ο ΑΜΦΙΤΡΥΩΝ και Η ΤΡΕΛΗ ΤΟΥ ΣΑΓΙΟ. Το τελευταίο είναι και το πλέον δημοφιλές από τα έργα του. Πλην όμως, ο συγγραφέας υπήρξε πολυγραφότατος και παρόλο που στην εποχή του μάλλον επισκιάστηκε από τους συμπατριώτες του Ανούιγ και Κοκτώ, τα δράματά του συνεχίζουν να ενδιαφέρουν το θεατρόφιλο κοινό ακόμα και σήμερα.
Η Νερίνα (Οντίν) θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ονειρόδραμα, δηλαδή ένα έργο στο οποίο συμπλέκονται στοιχεία ρεαλισμού και μαγείας. Είναι ένα ρομαντικό είδος θεάτρου, που άνθισε ιδιαίτερα κατά τα τέλη του 19ου αιώνα με κύριους εκπροσώπους τους Ίψεν και Χάουπτμαν. Ο Ζιροντού έγραψε το δικό του ονειρόδραμα λίγο πριν το ξέσπασμα του 2ου ΠΠ κι έχει προσαρμόσει το υλικό του στις συγκεκριμένες ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες.
Η υπόθεση είναι παρμένη από παραμύθι. Η Οντίν, νεράιδα, μεγαλωμένη από ανθρώπους είναι η απόλυτη ρομαντική ηρωίδα. Πανέμορφη, αυθόρμητη, γελαστή, ένα μεγάλο παιδί, σαν να μην έχει πλαστεί για τον "πραγματικό" κόσμο. Ο έρωτάς της για τον ιππότη Χανς θα την οδηγήσει να εγκαταλείψει τα δάση και τις λίμνες, και να ακολουθήσει τον αγαπημένο της στον κόσμο των ανθρώπων. Όμως ο Νεραϊδοβασιλιάς θα την προειδοποιήσει, ότι στην περίπτωση που ο αγαπημένος της θα την απατήσει, θα τον βρει ο θάνατος κι εκείνη θα επιστρέψει στο γνώριμο περιβάλλον της χωρίς την παραμικρή ανάμνηση απ' όσα έχουν συμβεί. Ακολουθούν απιστίες, αποκαλύψεις, πάθη παραστάσεις εντός της παραστάσεως και πολλά ακόμα που δεν σας αποκαλύπτουμε, για να διαβάσετε το έργο με περισσότερη ευχαρίστηση.
Η μετάφραση της κυρίας Λογοθέτη αποτυπώνει άψογα το πνεύμα και το ύφος του συγγραφέα. Ο Ζιροντού υπήρξε στιλίστας, δραματουργός που έδινε σημασία στην ανακάλυψη της κατάλληλης λέξης, τα έργα του, καίτοι φαινομενικά ανάλαφρα, κρύβουν από κάτω μια μελαγχολία, μια πικρία για τα ανθρώπινα πράγματα. Όλο αυτό το υπόβαθρο αναδεικνύεται άψογα από τη μεταφράστρια. Οφείλουμε δε να επισημάνουμε και το εξαιρετικό επίμετρο του κυρίου Βάιου Καμινιώτη, διδάκτορος λαογραφίας και θεατρολόγου, ο οποίος βοηθά τον όχι και τόσο ενημερωμένο αναγνώστη να κατανοήσει το σύμπαν του Ζιροντού και να εισέλθει πιο εύκολα σε αυτό. Καλοτάξιδο !
18 Ιουλ 2024
ΑΝΘΟΥΛΑ ΣΟΥΠΙΑΔΟΥ ΒΑΜΒΟΥΡΕΛΛΗ 1922 ΜΕ ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ ΣΤΟΝ ΚΟΡΦΟ
Η Ανθούλα Σουπιάδου Βαμβουρέλλη, γεννημένη στην Καβάλα, έχει συγγράψει πλήθος άρθρων. Έχει ασχοληθεί με την φωτογραφία και την ζωγραφική. Είναι επίσης συγγραφέας ενόςνμυθιστορήματος και ενός παραμυθιού με θέμα τον κορονοϊό.
Στο ανά χείρας μυθιστόρημά της «Με το κλειδί στον κόρφο» απεικονίζεται, μέσα από τις περιπέτειες μιας οικογένειας, η φρίκη και ο τρόμος του ξεριζωμού του ελληνισμού της Μικράς Ασίας και η μετεγκατάστασή τους στην Καβάλα. Οι ήρωες εγκαταλείπουν την ζωή που είχαν χτίσει και με λαβωμένη καρδιά φορτώνονται σε έναν μπόγο ελάχιστα από τα υπάρχοντά τους, μαζί με τρόφιμα για το δύσκολο ταξίδι. Απαραίτητο αξεσουάρ το κλειδί, κρεμασμένο από ένα σκοινί στον κόρφο, που αναπαριστά την πανταχού παρούσα ελπίδα της επιστροφής στην ζωή όπως ήταν. «Ο κυρ- Ανέστης, ως υπεύθυνος οικογενειάρχης, έστυβε το μυαλό του πώς μπορεί να προετοιμαστεί, και να προετοιμάσει την οικογένειά του για όλα τα ενδεχόμενα του δικού τους ξεριζωμού. Άρχισε ο κόσμος να ετοιμάζεται… να κλειδώνουν σπίτια και να κρεμάνε το κλειδί στον κόρφο ως φυλαχτό ανεκτίμητης αξίας». Μα όπως σε κάθε ψυχικό τραύμα, η στιγμή έχει ένα πριν (από «αυτό») και ένα μετά (από «αυτό»). Μετά όμως, τίποτα δεν είναι πια ίδιο. Το «αυτό» είναι ο ξεριζωμός, και οι εικόνες της φρίκης, της σφαγής των δικών τους ανθρώπων μπροστά στα ίδια τους τα μάτια. Σε μια πανικόβλητη φυγή ανθρώπων που τρέχουν κατειλημμένοι από φόβο, χάνουν οι μάνες τα παιδιά και τα παιδιά τις μάνες. Οι χωρισμοί είναι για πάντα και σφραγίζουν ζωές.
Οι περιγραφές στο ανά χείρας έργο είναι ολοζώντανες, η αφήγηση μεστή και πολύ καίρια. Σε μεταφέρει πλήρως στο κλίμα της εποχής, και σε κάνει να βλέπεις ολοζώντανες τις εικόνες. Είναι άραγε φανταστικοί οι ήρωες, ή άραγες η διήγηση προέρχεται από αληθινές ιστορίες ή από μείξη αυτών; Η οικογένεια που πρωταγωνιστεί, ακρωτηριασμένη, εγκαθίσταται σε προσφυγικό οικισμό κι εκεί ξαναστήνουν την ζωή τους και δημιουργούν νέες καταστάσεις. Κάνουν παιδιά, παντρεύονται. Η νοσταλγία δεν σταματά ποτέ μαζί με τα ερωτηματικά για την κατάσταση που έζησαν: ενώ είχαν άριστες και φιλικές σχέσεις με τους Τούρκους, πώς έγινε και προέκυψε όλη αυτή η αγριότητα; Από πού ήρθε; Από ποιες πολιτικές άραγε καταστάσεις; Η ιστορία των ηρώων του μυθιστορήματος διαπλέκεται και με μια ιστορία Ποντίων προσφύγων, που είχαν ζήσει κι εκείνοι παρόμοιες ακρότητες και φρικαλεότητες.
Παντού και πάντα το κλειδί πολύτιμο φυλαχτό, κειμήλιο και σύμβολο που συμπυκνώνει την αγάπη στην οικογένεια, την νοσταλγία, τον καημό για όσους χάθηκαν, την ελπίδα. «Το κλειδί τον κόρφο… δεμένο σ’ ένα λεπτό κορδόνι που δεν το έβγαζαν ποτέ… ήταν το φυλαχτό του κάθε πρόσφυγα, το πιο ακριβό κόσμημα. Μικρασιάτες, Πόντιοι και Αρμένιοι ονειρεύονταν να ξανανοίγουν πόρτες και παραθυρόφυλλα με αυτό και να βγάλουν αντικλείδια για όσους απέμειναν από τον βίαιο διωγμό…»
Εξαιρετικό βιβλίο, με ζωντανές περιγραφές, που ταξιδεύει τον αναγνώστη στα δρώμενα εκείνης της περιόδου.
Ελένη Παπαθανασοπούλου