Με το σύνθημα επανεκκίνηση πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 21 Ιουνίου η φετινή Γενική Συνέλευση της Παγκύπριας Οργάνωσης Τυφλών στη Λευκωσία.
Οι τυφλοί της Κύπρου αγωνίζονται να απομακρυνθούν από τις τελευταίες θέσεις όπου βρίσκονται ανάμεσα στους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, την κοινωνική προστασία και το βιοτικό επίπεδο. Μεγάλη πλειοψηφία των τυφλών δεν έχουν στη διάθεση τους τους απαραίτητους πόρους για να ζήσουν αυτοί και η οικογένεια τους, υπόκεινται σε διακρίσεις και αποκλεισμούς, σε διαδικασίες αξιολόγησης της αναπηρίας από το κράτος που εξευτελίζουν την αξιοπρέπεια τους, είναι ταπεινωτικές και δε σέβονται τα ανθρώπινα τους δικαιώματα και οδηγούν σε πλήρη σχεδόν στέρηση αξιοπρεπών παροχών και υποστηρικτικών υπηρεσιών. Η κατάσταση αυτή είναι το αποτέλεσμα αδίστακτών (σκληρών και επώδυνων) πολιτικών του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας και των Υπηρεσιών του, όπως είναι ο Τερματισμός επιδομάτων και παροχών χωρίς καμιά ενημέρωση ή αιτιολόγηση, άρνηση εξέτασης ή/και ενημέρωσης για τις ενστάσεις και γενικά έλλειψη ανταπόκρισης στις προσπάθειες των ενδιαφερόμενων να επικοινωνήσουν μαζί τους. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα συνιστά οικογένεια με τρία ανήλικα παιδιά, της οποίας ο ένας από τους γονείς είναι τυφλός. Παρόλο που ακόμα και με την εφαρμογή της σχετικής αναχρονιστικής νομοθεσίας δικαιούται σε μεγάλο μέρος αν όχι ολόκληρου του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, η καταβολή του έχει τερματιστεί από τον περασμένο Σεπτέμβριο χωρίς καμιά δικαιολογία. Κανένας στο Υφυπουργείο δεν ασχολείται με το συγκεκριμένο θέμα που δήθεν «ΕΞΕΤΑΖΕΤΑΙ».
Η σχεδιαζόμενη νέα νομοθεσία δε φαίνεται να απευθύνεται στα άτομα που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη και απαιτούν μεγαλύτερη εντατική υποστήριξη, ούτε και θα προσθέσει οτιδήποτε στην αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής των τυφλών στην κοινωνία. Το χάσμα των εισοδημάτων των ατόμων με πολύ σοβαρές αναπηρίες με αυτώ των υπόλοιπων πολιτών, όχι μόνο δε μειώνεται, αλλά σε περίπτωση που δοθεί προτεραιότητα σε πολιτικές υποστήριξης των ατόμων που δεν τεκμηριώνεται η παροχή αυξημένης οικονομικής υποστήριξης, θα αυξηθεί σταδιακά.
Η νέα νομοθεσία όπως σχεδιάζεται δεν περιλαμβάνει πρόνοιες για την εργασία και την απασχόληση των τυφλών, με 80% από αυτούς να βρίσκονται εκτός της αγοράς εργασίας. Πολλά άτομα με οπτική αναπηρία διορίστηκαν στο δημόσιο μόνο μετά από μακρόχρονες δικαστικές διαδικασίες και εξευτελισμούς.
Οι τυφλοί είναι ακόμα εκτεθειμένοι σε πολιτικές οίκτου, φιλανθρωπίας, ελεημοσύνης και εξευτελισμού της αξιοπρέπειας τους με το Ραδιομαραθώνιο να αποτελεί το μεγαλύτερο εχθρό των δικαιωμάτων τους. Δεν επωφελούνται από την οικονομική ανάπτυξη και από μια ορθολογιστική κατανομή των δισεκατομμυρίων του αποθεματικού της χώρας μας. Οι τυφλοί είναι πιο συχνά από κάθε άλλη ομάδα πολιτών, θύματα διακρίσεων, κοινωνικού αποκλεισμού και παραβιάσεων δικαιωμάτων. Παραγνωρίζεται, μάλιστα, ότι μέρος αυτού του αποθεματικού προέρχεται από τις περικοπές των κοινωνικών παροχών και των επιδομάτων τους τα τελευταία χρόνια. «Οι δαπάνες για την οπτική αναπηρία μειώνονται από έτος σε έτος, καθ’ όν χρόνο στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες αυξάνονται σταθερά».
Ποσοστό ύψους 70% των τυφλών της Κύπρου είναι σήμερα ψηφιακά αναλφάβητοι, ένα ποσοστό από τα ψηλότερα ανάμεσα στις χώρες κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η χώρα μας είναι η μοναδική χώρα σε όλη την Ευρώπη και ίσως σε ολόκληρο τον κόσμο που εξακολουθεί να μην έχει προγράμματα και υπηρεσίες για προεπαγγελματική και επαγγελματική κατάρτιση τυφλών, που να οδηγεί στην πράξη σε θέσεις εργασίας, με αποτέλεσμα το ποσοστό των ατόμων αυτών που δεν εργάζονται να είναι από τα ψηλότερα στον κόσμο και να ανέρχεται στο 80% επί του συνόλου των τυφλών που βρίσκονται σε εργάσιμη ηλικία 18 μέχρι 65 ετών.
Οι πολιτικές της Σχολής Τυφλών που θα μπορούσε να συμβάλει ουσιαστικά και στην πράξη στην υλοποίηση της εργασίας και της απασχόλησης των τυφλών, χαρακτηρίζονται από πρακτικές οίκτου και φιλανθρωπίας, με έλλειψη αναγνώρισης των τυφλών ως φορέων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μόνο.
Πέρα από την εξίσωση των επιδομάτων και κοινωνικών παροχών που παρέχονται στα άτομα με οπτική αναπηρία και τη διασφάλιση ενός επαρκούς επιπέδου διαβίωσης, η Οργάνωση μας διεκδικεί την άρση των διακρίσεων, των ανισοτήτων και των παραβιάσεων των δικαιωμάτων τους, την άρση των δομικών και άλλων εμποδίων στο περιβάλλον για απρόσκοπτη διακίνηση στους δρόμους, στις πλατείες, στα κτήρια, στα πάρκα, κλπ, στα δημόσια μέσα μεταφοράς, στα ζητήματα δημιουργίας οικογένειας, των εμποδίων στην υγεία, στην εργασία και απασχόληση, στη συμμετοχή στην πολιτική και δημόσια ζωή.
Όλες οι προσπάθειες για την πραγμάτωση των πιο πάνω δικαιωμάτων πέφτουν δυστυχώς στο κενό. Δυο χρόνια μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας μας από την παρούσα κυβέρνηση καμιά δράση δεν έχει υλοποιηθεί στους πιο πάνω τομείς που να αφορά τα άτομα με οπτική αναπηρία και τα δικαιώματα τους.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άτομα με αναπηρία βιώνουν διαχρονικά τη φτώχεια και την εξαθλίωση, ζουν μόνιμα στο περιθώριο και υπόκεινται καθημερινά σε κοινωνικό αποκλεισμό, η ουσιαστική αύξηση των επιδομάτων που παρέχονται στους τυφλούς, αποτελεί τη μοναδική διέξοδο εξασφάλισης μιας ποιοτικής διαβίωσης και κάλυψη μέρους του κόστους αναπηρίας. Διατρανώνουμε ότι δεν θα ανεχτούμε άλλα πισωγυρίσματα! Τα όποια μικρά βήματα προς το μεγάλο στόχο της ισότιμης ενσωμάτωσης στην κοινότητα έχουν, μετά από αγώνες δεκαετιών πραγματοποιηθεί, είναι αδιαπραγμάτευτα και συνιστούν παρακαταθήκη.
Η Οργάνωση ζητεί από τα κοινοβουλευτικά κόμματα να συνδράμουν στην πράξη και να συμπαραταχθούν στην Οργάνωση μας, ώστε η κυβέρνηση να τερματίσει άμεσα κάθετα και απόλυτα τις όποιες συνταγές πολιτικών νομοτελειακά οδηγούν στην περαιτέρω κατάρρευση του κοινωνικού κράτους. Η πολιτεία οφείλει να προστατεύει τα άτομα με αναπηρία και τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες στο σύνολό τους εξειδικεύοντας, εξελίσσοντας και εμβαθύνοντας τις συμπεριληπτικές (οικονομικές και κοινωνικές) πολιτικές!
Κεντρικός στόχος του κινήματος των τυφλών ήταν, είναι και παραμένει η προάσπιση των αναφαίρετων θεμελιωδών δικαιωμάτων τους. Σε αυτή την κατεύθυνση η άσκηση πίεσης προς την πολιτεία θα είναι διαρκώς εντεινόμενη, μέχρι τη στιγμή που θα δοθεί τέλος στην ψευδοαναγνώριση των δικαιωμάτων τους μόνο στα χαρτιά και μόνο μέσα από λόγια κενού περιεχομένου. Μόνο έτσι θα επιτευχθεί η πολυπόθητη ουσιώδης καταξίωση των τυφλών και με μερική όραση πολιτών ως φορέων ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην πράξη.
Χριστάκης Νικολαΐδης
Πρόεδρος
Λευκωσία, 25 Ιουνίου, 2025