Γράφει ο Δρ Ηρακλής Ζαχαριάδης
Ιστορικός ερευνητής
Πρόεδρος Ελληνικού Πολιτιστικού Ομίλου Κυπρίων Ελλάδος
Μέλος του Φιλολογικού Συλλόγου «ΠΑΡΝΑΣΟΣ»
Πολλοί με ρωτάνε όταν
συναντιόμαστε που βρίσκω το κέφι και την τόση όρεξη να γράφω, να διαβάζω, να
ερευνώ, ότι ιστορικό γεγονός με εντυπωσιάζει. Είναι γεγονός ότι το κέφι στη
λαϊκή αντίληψη είναι ο οίστρος, το Πάθος της δημιουργίας. Πάθος όμως με
δυναμισμό. Με οργασμό δημιουργίας κι ανάτασης. Με έξαρση. Με ένταση και με
μυρμήδισμα ψυχικό. Γιατί το κέφι είναι κραδασμός ψυχής αναρρίπισμα φωτιάς
κοιμισμένης. Έτσι περιγράφει το πάθος ο σπουδαίος συγγραφέας Γιώργος Βαλέτας.
Μ’ αυτήν την
αντίληψη του κεφιού μπορούμε να κρίνουμε πολλούς λογοτέχνες μας και να τους
ξεχωρίσουμε σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Στους λογοτέχνες που έβγαλαν το έργο
τους από κέφι και το γέμισαν με κέφι και στους άλλους που το δούλεψαν- χωρίς
κέφι, χωρίς τεντωμένη χορδή. Κέφι π.χ. έχει ο Σολωμός, ο Ψυχάρης, ο
Παπαδιαμάντης, ο Γρυπάρης, ο Κόντογλου, ο Σικελιανός… Βεβαίως το κέφι λείπει
τελικώς από τον Παλαμά , τον Παπαντωνίου, τον Θεοτόκη… Οι χορδές τους είναι
χαλαρές. Αυτά εξομολογούμαι στους φίλους μου που με ρωτάνε. Εμένα η προσπάθειά
μου καλύπτεται από κέφι, γι’ αυτό τα έργα
μου έχουν αξία γιατί μιλούν στην ψυχή μας στις μυστικές δυνάμεις ζωής. Όλα όσα γράφω τα πονάω όπως τούτο εδώ,
που με κάνει να κλαίω, γιατί είναι μια ιστορία λίγο πολύ που μοιάζει, με την
δική μας ιστορία την Ιστορία της πατρίδας μας της Κύπρου. Τους σκοτωμούς, τους
θανάτους, τους βιασμούς, τους θανάτους των παιδιών τα είδαμε και τα ζήσαμε.
Έμεινα άναυδος
όταν έπεσε στα χέρια μου ένα σημείωμα από μια εφημερίδα όπου σε μια πυραμίδα
από κεφάλια νεκρών, στο κάτω μέρος έγραφε «η πυραμίδα αυτή ανήκει σε κεφάλια Ελλήνων και Αρμενίων για εξαγωγή
(ιδέ Φ.1). Αυτή ήταν η πρόκληση για να αρχίσω την έρευνα. Μια έρευνα που με
κάνει να ντρέπομαι προσωπικά και να με αφήνει άναυδο αυτή η Ιστορία. Είναι δυστυχώς μια αληθινή Ιστορία, που σαν
Ευρωπαίο πολίτη με κάνει να ντρέπομαι όχι μόνο για τα εγκλήματα που
διεπράχθησαν, αλλά ντρέπομαι που εγώ ένας ευρωπαίος πολίτης, που ανέχομαι
οι Ευρωπαίοι να μην καταδικάζουν ακόμη και σήμερα αυτό το «επαχθές έγκλημα».
Ντρέπομαι γι’ αυτή την ανθρωπότητα που δεν καταδίκασαν τις φρικαλεότητες των
Τούρκων το 1920-1922. Αυτό το θέμα που περιγράφω σήμερα φαίνεται ότι έγινε
γνωστό και προκάλεσε έκπληξη σε κάποιους κύκλους. Μα μόνο έκπληξη. Η εφημερίδα
«New York Times» τον Δεκέμβριο του 1924 και με τίτλο «Μια
απίθανη Ιστορία από ένα φορτίο με ανθρώπινα λείψανα» που αντιστοιχούσαν σε
50.000 ανθρώπους, παρουσίασε την είδηση που σήμερα περιγράφω ως εξής: «Η
Μασσαλία είναι σε αναταραχή από μια ασύλληπτη Ιστορία που οφείλεται στην άφιξη
στο λιμάνι ενός πλοίου το οποίο ήτο υπό Βρετανική Σημαία και το όνομα αυτού
«Ζαν» και μεταφέρει ένα μυστηριώδες φορτίο 400 τόνων ανθρώπινων οστών για να
χρησιμοποιηθούν στις εκεί βιοτεχνίες!!![1]
Λέγεται ότι τα οστά αυτά
φορτώθηκαν στα Μουδανιά, στη θάλασσα του Μαρμαρά και είναι απομεινάρια θυμάτων
από τις σφαγές στη Μικρά Ασία. Ενόψει της φήμης που κυκλοφορεί αναμένεται να
διαταχθεί έρευνα». Για το ίδιο θέμα η Γαλλική «Midl» έχει τίτλο τη φράση «Πένθιμο φορτίο» και γράφει
«Συζητιέται πολύ στη Μασσαλία η προσεχής άφιξη του πλοίου μεταφοράς εμπορευμάτων
«Ζαν» που μεταφέρει για τις βιομηχανίες της Μασσαλίας 400 τόνους ανθρώπινα
λείψανα. Αυτά προέρχονται από στρατόπεδα της Αρμενικής σφαγής των Τούρκων και
Ελλήνων της Μικράς Ασίας κυρίως.
Το θέμα αυτό
γίνεται γνωστό και στην Ελλάδα. Η τότε εφημερίδα «Μακεδονία» ενημερώνει τους
αναγνώστες της ότι το πλοίο «Ζαν» έφθασε στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης στις 13
Δεκεμβρίου του 1924. Όμως καμία λέξη για το «πένθιμο φορτίο».
Πιθανότατα για
λόγους τακτικής οι αντιπρόσωποι των πλοίων αποσιωπούσαν το γεγονός, εφόσον
εκείνη την περίοδο η Θεσσαλονίκη ήταν γεμάτη από τους επιζώντες της γενοκτονίας
και είναι πολύ πιθανόν αρκετοί να είχαν χάσει προσφιλή τους πρόσωπα.
ανήκει σε κεφάλια Ελλήνων
και Αρμενίων για εξαγωγή
Φιλιώ Χαϊδεμένου:
Η κιβωτός της μνήμης του μικρασιατικού Ελληνισμού.
Είναι πολύ πιθανόν
επίσης, οι ελληνικές αρχές να το γνώριζαν και να επέλεξαν να σιωπήσουν για να
μην δυσαρεστήσουν τους Βρετανούς ιδιοκτήτες του πλοίου και τους Γάλλους
αγοραστές. Αυτά τα πολιτικά τερτίπια είναι
προσβλητικά για τον Ελληνικό λαό. Λόγια και εκφράσεις, που επιδεικνύουν
υποχωρητικότητα, είναι προσβλητικά έναντι του ελληνικού λαού, από οποιονδήποτε
προέρχονται. Νιώθει την Αξιοπρέπειά του
με τούτα και κείνα να καταρρακώνεται. Η
φωνή του Ελληνισμού πρέπει πάντοτε να ακούγεται και να είναι ξεκάθαρη και
διεκδικητική και όχι υποχωρητική όπως πρέπει να αρμόζει σε κάθε Έλληνα σε κάθε
υπερήφανο Έλληνα. Είναι αυτοί οι λόγοι που είδαμε πόσο πολύ μας βοήθησαν
«οι φίλοι μας Άγγλοι και Γάλλοι στην έξοδο της Σμύρνης!!!»
Μετά την μικρή
παρένθεση επανέρχομαι στην αφήγηση και στο σημείο που μόλις οι εργάτες στο
λιμάνι της Θεσσαλονίκης πληροφορήθηκαν το γεγονός του ερχομού του πλοίου με το
«πένθιμο φορτίο» ξεσηκώθηκαν όπως μας περιγράφει στο βιβλίο του.
«Το αγγλικό καράβι «ΖΑΝ» μετέφερε 400 τόνους οσίων
ΕΛΛΗΝΩΝ και ΑΡΜΕΝΙΩΝ από τα Μουδανιά….,
μέσω Θεσσαλονίκης – ταξίδεψαν για σαπούνι στη Μασσαλία…»
«Χρονικόν Μεγάλης Τραγωδίας» οι
εργάτες στο λιμάνι και αντέδρασαν …. Αλλά οι αρχές τους εμπόδισαν ύστερα από
βρετανική παρέμβαση!!!!! Να τι γράφει ο Χρ. Αγγελομάτης για το θέμα αυτό στις
Αθηναϊκές εφημερίδες της εποχής για το πώς δημοσιεύθηκε: «Το προσέγγισαν εις την Θεσσαλονίκην το αγγλικό πλοίο «Ζαν» το οποίο
μετέφερε τετρακόσιους τόνους οστών Ελλήνων από τα Μουδανιά. Οι εργάτες του
λιμένος Θεσσαλονίκης πληροφορηθέντες το γεγονός ημπόδισαν το πλοίον να
αποπλεύσει. Επενέβην όμως ο Άγγλος πρόξενος και επιτράπην, ο απόπλους»! Και ο
συγγραφέας συμπληρώνει «Ήσαν τα οστά
Ελλήνων Ηρώων. Ήσαν τα οστά των Ελλήνων στρατιωτών που μετά από τας ομαδικάς
σφαγάς και εξοντώσεις αργοπέθαιναν
εις τα στρατόπεδα αιχμαλώτων από τα οποία το φοβερότερο ήταν το στρατόπεδο του Ουσάκ. «Όσο ζω και αναπνέω δεν θα σταματήσω ποτέ να μιλώ για όσα ζήσαμε οι
Έλληνες της Σμύρνης, της Μικράς Ασίας, με τη φωτιά, τον διωγμό, το ξεριζωμό μας
από τα Άγια χώματα, την καταδίκη, σε προσφυγιά,… Αυτά τα μάτια ώσπου να
κλείσουν, θα βλέπουν μπροστά τους τα όσα έγιναν και δεν συμφέρουν, και το στόμα
μου θα μιλά για το άδικο του Ελληνισμού και θα ζητά την επιστροφή αυτή που
είδαμε το φως, που μεγαλώσαμε, προκαλέσαμε για να χαθούν όλα μέσα στον καπνό και στη φωτιά»… Αυτή είναι
η Φιλιώ Χαϊδεμένου (Φ.2) η υπερωνόβιος σταυροφόρος του νόστου, ήταν η ζωντανή
μαρτυρία η ασίγαστη λαλιά των προσφύγων της πρώτης γενιάς.
Φ.2: Φιλιώ Χαϊδεμένου:
Η
κιβωτός της μνήμης του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Η
σταυροφόρος του νόστου.
Πέρασαν ακριβώς 90
ολόκληρα χρόνια από τον μαρτυρικόν θάνατον του εθνομάρτυρος Σμύρνης,
Χρυσοστόμου (1922-1992) για να αποφασισθεί από την Ιερά Σύνοδο της Ελλάδος να
πραγματοποιηθεί η κατάταξη στη χορεία των εθνο-ιερομαρτύρων τόσον του Αγίου
αυτού τούτου του Ιεράρχου, όσων και των μετ’ ατού μαρτυρησάντων ετέρων 4
Ιεραρχών, των Μοσχονησίων του Αμβροσίου, των Κυδωνίων Γρηγορίων, Ικονίου
Προκοπίου και την των Ευθυμίου όπως και πολλών άλλων κληρικών και χιλιάδων
λαϊκών ορθοδόξων χριστιανών που έπεσαν σφαγιασθέντες αδίκως και τυρρανικώς υπό
την μάχαιραν του αδυσώπητου Τούρκου επιδρομέως.
Στο κύριο άρθρο
στην «Πληροφόρηση» εκφραστικό όργανο της Ι. Μητροπόλεως αναφέρει μεταξύ άλλων
και τα εξής: «Πρώτη σε θυσίες η εκκλησία
μας, στη Μικρά Ασία, προσέφερε στο βωμό του χρέους Ιεράρχες, πρεσβυτέρους,
διακόνους, μοναχούς και χιλιάδες πιστούς, που έπεσαν κάτω από το φάσγανον
ανηλεούς δορυκτήτορος. Πολλοί μπορούσαν να σωθούν, αλλά δεν ηθέλησαν. Πρώτος ο
Σμύρνης Χρυσόστομος, του οποίου η αρχιερατική Μίτρα, χωρίς να χάσει τη
λαμπηδόνα των λίθων της, έγινε- όπως το προείπων ο ίδιος ακάνθινος στέφανος μάρτυρος Ιεράρχου. Και μαζί του άλλοι και άλλοι
πολλοί. Στην συνείδηση του λαού του Θεού όλοι αυτοί είναι μάρτυρες της Πίστεως και της Πατρίδας. Άξιοι της ιστορίας και των
όρκων τους. Έπεσαν υπερασπιζόμενοι αξίες και ιδανικά απαράγραπτα. Κάτι που ποτέ
όλες οι γενιές των Ελλήνων ποτέ δεν πρέπει να λησμονούμεν…» (Ίδε Σαράντος
Καργάκος-ο εθνομάρτυρας Χρυσόστομος Μητροπολίτης Σμύρνης- Εισαγωγή). Πολύ σωστά
έπραξε η εκκλησία μας που επισφράγισε με την περί αγιοκατάταξη απόφασή της, τη
συνείδηση του λαού, που είχεν υπό της επομένης της τραγωδίας εκείνης, μυστικά
ανακήρυξε ως Αγίους Θύματα της καταστροφής. Η ατυχής έκβαση της Μικρασιατικής
εκείνης εκστρατείας, οφειλόμενη κυρίως στα ιδικά μας λάθη, αλλά και προδοτική
στάση όπως ανέφερα πιο πάνω των δήθεν φίλων μας και συμμάχων που μας ξερίζωσε
τον Ελληνισμό από τις προαιώνιες εστίες του, την Ιωνία, την Ανατολική Θράκη,
τον Πόντο και έφερε τους επιζήσαντες καταδιωκομένους ρακένδυτους, με τη ψυχή
στο στόμα, ως πρόσφυγες υπό λίαν δυσμενείς συνθήκες στην Ελλάδα, ενώ
εκατομμύρια αδέλφια μας άφησαν την τελευταία τους πνοή στα πατρογονικά και άγια
χώματα της Μ. Ασίας, άδοξα θύματα της διεθνούς διπλωματίας. Σφαγές, άγχονες, ατιμώσεις, λεηλασίες,
περιουσιών είναι τα θλιβερά στοιχεία που συνθέτουν το νεώτερον μαρτυρολόγιον
του έθνους. Όπως τόνιζε και παλαιότερα η κ. Φιλιώ Χαϊδεμένου «Η Μικρασιατική
καταστροφή δεν είναι η μεγαλύτερη του αιώνα μας, αλλά η μεγαλύτερη των αιώνων,
διότι τέτοια καταστροφή, μαγική σφαγή, φωτιά και καταστροφή, εγώ τουλάχιστον
που διάβαζα από παιδί και παρακολουθούσα, δεν έχει γίνει».[4]
(90 χρόνια από τη Μικρασιατική
καταστροφή 6/9/12, mikrasiates.inf@gmail.com).
Θύματα της
τραγωδίας αυτής ήσαν επίλεκτα στελέχη της Εκκλησίας μας, εναντίον των οποίων
εστράφη η μήνις των βαρβάρων. Και πολλές άλλες χιλιάδες αδελφοί μας εδοκίμασαν
φρικτόν θάνατον του μαρτυρίου. Κορυφαίοι όμως και όπως πάντοτε στους ηρωϊκούς
αγώνες του έθνους ανεδείχθησαν οι ιεράρχες μας, που δεν εδέχθησαν, παρά των
αντιθέτων προτροπών να εγκαταλείψουν το ποίμνιον των εκείνες τις δραματικές
στιγμές, αλλά αντιθέτως ακολουθούντες το πρότυπον του καλού Ποιμένος όστις
«ψυχήν αυτοί τίθησιν υπέρ των προβάτων» και αυτοί εθυσίασαν την ζωή των πρώτοι
μεταξύ πάντων, δίδοντες έτσι λαμπρό παράδειγμα θυσίας και αυταπαρνήσεως. Άλλοι
από αυτούς εσταυρώθησαν, άλλοι επεταλώθησαν, άλλοι ετάφησαν ζωντανοί, άλλοι
έσκασαν και άλλοι εσύρθησαν σε δεσμωτήρια, άλλοι ελυντσαρίσθησαν από τον όχλον,
όπως ο άγιος Χρυσόστομος». Το μαρτυρικό του τέλος λειτουργεί, κατά την παράδοση
της εκκλησίας μας ως λουτρό βαπτίσματος. Ο άγιος Σμύρνης Χρυσόστομος,
εμαρτύρησεν όχι μόνο υπέρ Πατρίδας αλλά και υπέρ Πίστεως. Ο Χρυσόστομος
συνεγκέντρωνε την μήνι των Τούρκων, επειδή ήτο ο πνευματικός ηγέτης των Ρωμιών,
μια και ήσαν ανύπαρκτοι οι πολιτικοί των ηγέτες. Ο Άγιος Χρυσόστομος ο
ιερομάρτυς ενδιαφέρετο μόνο για την Πατρίδα δεν θα ήτο κουτός να παραμείνει στη
θέση του για να σφραγισθεί δωρεών και άνευ λόγου μια και η υπόθεση της Πατρίδας
είχε πλέον χαθεί. Έμεινε διότι ήτο ο Πνευματικός πατέρας, Ποιμενάρχης του λαού
και εθυσιάσθη, πρώτα Υπέρ Πίστεως και ύστερα υπέρ Πατρίδος.
Κλείνουμε αυτή τη
παρένθεση της αφήγησής μας και επανερχόμεθα στην πράγματι ιστορική
συγκλονιστική ιστορία μας- όπου ένας αιχμάλωτος μαζί με άλλους, σύρετε να
μαζέψει…. όπως μας αφηγείται ο γνωστός συγγραφέας Ηλίας Βενέζης[5]:
στο αφηγηματικό του έργο «η αφήγηση ενός αιχμαλώτου των Τούρκων» από το βιβλίο
του «το νούμερο 31328- το βιβλίο της σκλαβιάς» Παραθέτω την αυτούσια αφήγηση
του Έλληνα αιχμαλώτου των Τούρκων:
«Ένα πρωί μας
παίρνουν καμιά εξηνταριά σκλάβους για μικρή αγγαρεία. Είναι λίγο έξω από τη
Μαγνησία. Δίπλα στις ράγες του σιδηροδρόμου τελειώνει μια χαράδρα, ανάμεσα στο
ΣΙΣΥΠΟ. Τι λέν’ «Κηρτικ-ντερέ». Μέσα σ’
αυτήν τη χαράδρα λογάριαζαν πως θα σκοτωθήκαν, ίσαμε σαράντα χιλιάδες
χριστιανοί, απ’ τη Σμύρνη και τη Μαγνησία, αρσενικοί και θηλυκοί, τις πρώτες μέρες της καταστροφής. Τα κορμιά
λιώσανε το χειμώνα και το νερό της χαράδρας που κατέβαινε από ψηλά έσπρωξε τα
κουφάρια προς τα κάτω…. Λοιπόν η δουλειά
όλη τη μέρα ήταν να σπρώξουμε τα κουφάρια, που ατάχτησαν προς τα μέσα. Να
μην φαίνονται….* Στην αρχή μας έκανε κακό να τα πιάνουμε με τα χέρια μας,
αγκαλιές και να τα κουβαλούμε.
Μα σε λίγες ώρες
οι πρώτες εντυπώσεις είχαν περάσει. Σε κάμποσα καλάμια χεριών βρίσκαμε
διατηρημένο ένα ψηλό σύρμα. Ο Χριστιανός θα ’ταν δεμένος με κάποιον άλλον μα με
το κατρακύλισμα στη χαράδρα, αυτός ο σύντροφος σκελετός είχε ξεκόψει! Ένας από μας στάθηκε τυχερός. Βρήκε τέσσερα κόκκαλα χεριών
δεμένα μαζί-μαζί. Έτσι μαζί τα σήκωσε
και τα κουβάλησε παραμέσα. Μεσημέρι- βαρεμένοι απ’ αυτό το πάνε-έλα. Περπατούμε
αργά, ναρκωμένοι από το φρέσκο ήλιο. Κι οι κουβέντες, τ’ άγαρμπα αστεία έχουν
σταματήσει. Κανένας μιλιά δεν βγάζει. Μονάχα όταν ένας βρήκε ένα μικρό κρανίο
το έδειξε στους αλλουνούς:
«ΑΠΟΣΙΩΠΗΣΗ….
-Για δέστε είπε. Ήταν παιδάκι.
-Αλλάχ, Αλλάχ… μουρμουρίζει ταραγμένος ο μαφαζάς.
Καθίσαμε να φάμε ψωμί. Κανείς δεν
είχε όρεξη. Ένας λέει:
-Πόσων χρονών νάτανε;
-Για το παιδάκι λες;
-Ναι.
-Τι θάταν; Κάνα- δύο χρονών;
Σαν πέσαμε στο
δρόμο να γυρίσουμε στο στρατόπεδο ο νους μας δεν μπορούσε να φύγει απ’ το τόπο
που αφήσαμε. Η χαράδρα με τους σκελετούς
βάραινε κυριολεκτικά… κάτι κουνιότανε και παρακολουθούσε βήμα-βήμα. Σε μια
πηγή σταθήκαμε… Πλύναμε τα χέρια μας, τα πρόσωπά μας. Σαν να χαλαρώσαμε…
-Τί θα γίνουν τόσα κόκκαλα;
Αναρωτιέται μια στιγμή ένας. Ο Μίλτος
τον κοιτάζει ήρεμα:
-Δεν ξέρεις τι γίνεται με τα κόκκαλα;
-Όχι.
-Κοπριά σύντροφε.
-Τι έκανε λέει;
Κοπριά σύντροφε. Θα δεις μια ημέρα
που θα μοσκοπουληθούν θα δεις…
Ήταν ταξιδεμένος ο Μίλτος… Ήξερε:
Ακριβώς με αυτά τα
γραπτά ο Ηλίας Βενέζης μας γνωστοποιεί με μια άλλη ματιά, μια ματιά ενός Έλληνα
αιχμαλώτου που μένει με την απορία …. «θα μοσχοπουληθούν»;[6]
Μπορούν τα υπολείμματα να αποτελέσουν πηγή πλουτισμού για τους θύτες; Από την περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου η φήμη ότι το λίπος των θυμάτων μετατρεπόταν σε σαπούνι. Η φήμη
αυτή έγινε πίστη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο όταν διαδόθηκε ότι οι ναζί έπρατταν έτσι
με τους δολοφονημένους Εβραίους στα κρεματόρια!![7]
Ένα βιβλίο που
εκδόθηκε στην Αθήνα το 1921 υπήρχε μια συγκλονιστική φωτογραφία με πυραμίδα
δολοφονημένων από τις παρακρατικές συμμορίες του Κεμάλ. Το βιβλίο αυτό ήταν του
Κωνσταντίνου Φαλτάϊτς που αναφέρεται στα γεγονότα της Νικομήδειας. (Ιδέ φωτογρ.
1)
Ο Κωνσταντίνος Φαλτάϊτς στη Μικρά Ασία.
Από το βιβλίο του «Αυτοί είναι οι Τούρκοι: Αφηγήσεις από τις σφαγές της Νικομήδειας» το Νοέμβριο του 1912.
Από τον Μάρτιο του 1921 μετείχε στην Μικρασιατική Εκστρατεία ως
πολεμικός ανταποκριτής της εφημερίδας «Εμπρός» και κάλυψε τις κινήσεις του
Ελληνικού Στρατού από την περιοχή της Νικομήδειας μέχρι τις πύλες της Άγκυρας.
Κατέγραψε τις μάχες στη Νικομήδεια, την Προύσα, το Ουσάκ, το Αδά Παζάρ, το Εσκή
Σεχήρ, το Καραμουσάλ, την Κιουτάχεια, ενώ τον Αύγουστο του 1921 τραυματίστηκε,
από αεροπορική επιδρομή, στη μάχη του Σαγγάριου. Παρά τη θέλησή του, επέστρεψε
στην Αθήνα τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, στέλνοντας την τελευταία του
ανταπόκριση από το Κιοπρού Χισάρ. Με βάση τις δικές του ανταποκρίσεις,
ημερολογιακές σημειώσεις, μαρτυρίες και απομνημονεύματα που κατέγραψε τους
τελευταίους μήνες πριν την Μικρασιατική Καταστροφή, αλλά και δημοσιεύματα άλλων
πολεμικών συντακτών, τα οποία κατέγραψε, συγκέντρωσε, αποδελτίωσε και καλύπτουν
την περίοδο από το 1919 έως και το 1926, συγκρότησε το Ιστορικό Αρχείο των
γεγονότων της Μικράς Ασίας, το οποίο φυλάσσεται στο Μουσείο Μάνου Φαλτάιτς και
της συζύγου του, Αναστασίας Φαλτάιτς. Μετά την Μικρασιατική καταστροφή
συγκλονίστηκε και συνέλαβε την ιδέα του Ομαδισμού και ανέλυσε με φιλοσοφική
σκέψη και επιχειρήματα, την έλλειψη ομοψυχίας, τον εγωκεντρισμό, την
αντιπαλότητα των πεποιθήσεων, την αδιαφορία για τα κοινά και πρότεινε την συνεργασία,
τον αλληλοσεβασμό, την κοινωνική ανασυγκρότηση και τη συλλογικότητα.
Την εποχή
(Δεκέμβριος 1924) που έγινε το εμπόριο των οστών και τα πλοία (από τα Μουδανιά
και Σμύρνη) περνούσαν άνετα και ανεμπόδιστα από τα ελληνικά χωρικά ύδατα.
Πρωθυπουργός της Ελλάδας ήταν ο Πατρινός φιλελεύθερος Ανδρέας Μιχαλακόπουλος
που ως κόμμα των φιλελευθέρων μαζί με το κόμμα (Ελληνικό Δημοκρατικό κόμμα) του
πρώην Βενιζελικού και στη συνέχεια ακραίον φιλομοναρχικού Γεωργίου Κονδύλη. Ο Raul Hilberg στο κείμενο του για τη ναζιστική βιομηχανία
της εξόντωσης, αναφέρει ότι οι ναζί χρησιμοποιούσαν το ανθρώπινο λίπος απλώς
για να επιταχύνουν τη διαδικασία της καύσις των θυμάτων.
Έτσι οι Κεμαλιστές διατηρούν το μοναδικό προνόμιο να
είναι οι μόνοι που κατάφεραν να αξιοποιήσουν οικονομικά τα υπολείμματα των
θυμάτων τους πουλώντας τα οστά τους για βιομηχανική χρήση στους φίλους τους.[8]
Η πιο γνωστή
τέτοια πράξη έγινε το Δεκέμβριο του 1924 όπως ανέφερα προηγούμενα, όταν
φορτώθηκαν από τα Μουδανιά σε βρετανικό πλοίο- φάντασμα που έφερε το όνομα
«Ζανέλ» τετρακόσιοι τόνοι ανθρώπινα λείψανα, που αντιστοιχούσαν σε 50.000
ανθρώπους, για να μεταφερθούν σε γαλλικές βιομηχανίες στη Μασσαλία!! Οι
Γαλλικές ελίτ, πολιτικές και οικονομικές που στήριζαν με κάθε τρόπο το κεμαλικό
εγχείρημα δημιουργίας έθνους-κράτους καθάρισαν από τα καρκινώματα όπως
αποκαλούσαν οι Νεότουρκοι σύντροφοί τους,
τους Έλληνες και τους Αρμενίους.
Δυστυχώς θα
συμφωνήσω με τον Χρ. Αγγελομάτη ότι «πένθιμο
φορτίο» του Ζαν ήταν τα οστά Ελλήνων ηρώων. Ήταν τα οστά των Ελλήνων στρατιωτών
που μετά τις ομαδικές σφαγές και εξοντώσεις αργοπέθαιναν εις τα στρατόπεδα
συγκεντρώσεως αιχμαλώτων από τα οποία το φοβερώτερον ήταν το στρατόπεδο του
Ουσάκ!!!»
Επιστρέφοντας στα
καθ’ ημάς επανέρχομαι να σας πληροφορήσω
ότι μετά την καταστολή της επανάστασης του 1770 κατέβηκαν στην Πελοπόννησο ορδές Αλβανών που είχαν καλέσει οι Οθωμανοί
για βοήθεια (Σαθας, σελ. 523,524). Αυτοί
παρέμειναν στην Τρίπολη και γενικότερα στον Μοριά έως το 1979 λεηλατώντας και
σφάζοντας τον πληθυσμό, σχεδόν φημώνοντας την Πελοπόννησο. Για να επανέλθει η
τάξη ο Σουλτάνος διέταξε τον Οθωμανικό στρατό να εκστρατεύσει στην Πελοπόννησο
υπό τον Αντιναύαρχο Χασάν Τζεζαϊλή το 1779. Στην Τρίπολη ο Χασάν υπόταξε τους
Αλβανούς και ως τρόπαιο έστησε στα ανατολικά της πόλης πυραμίδα από 4000
κεφάλια. Συμπέρασμα ότι είναι σύνηθες οι Τούρκοι να πειραματίζονται με
Πυραμίδες από κεφάλια.
Επανέρχομαι στην
Ιστορία των Μικρασιατών για να δούμε τι έγραψαν οι εφημερίδες της εποχής γι’ αυτά
που αναλύω.
Η εφημερίδα «New York
Times» τον Δεκέμβριο
του 1924 και με τον τίτλο «Μία απίθανη Ιστορία από ένα φορτίο με ανθρώπινα
οστά» παρουσιάζει την είδηση «Η Μασσαλία είναι σε αναταραχή από μια ασύλληπτη
Ιστορία που οφείλεται στην άφιξη στο λιμάνι ενός πλοίου που φέρει βρετανική
σημαία.
«Midl»
έχει τίτλο την φράση «Πένθιμο φορτίο» και γράφει «Συζητιέται πολύ στην Μασσαλία
ή προσεχής άφιξη του πλοίου μεταφοράς εμπορευμάτων «ΖΑΝ»» 4
Την μεταχείριση
των λειψάνων των θυμάτων από τους Κεμαλιστές έτσι ακριβώς την είδαν όπως την
περιέγραψαν οι εφημερίδες. Τόσον η New
York Times όσο και η Γαλλική Midl και η Μακεδονία.
Για το ίδιο θέμα η
γαλλική εφημερίδα «Midi» έχει τίτλο την φράση «Πένθιμο φορτίο» και γράφει: «Συζητιέται πολύ
στην Μασσαλία η προσεχής άφιξη του πλοίου μεταφοράς εμπορευμάτων «Ζαν». Ιδέ Φ.
4
Γράφει ότι σε
αθηναϊκές εφημερίδες η είδηση δημοσιεύθηκε ως εξής:
«Το προσεγγίσαν εις την Θεσσαλονίκην
αγγλικόν πλοίον «Ζαν» μετέφερε τετρακοσίους
τόνους οστών Ελλήνων από τα Μουδανιά! Οι
εργάται του λιμένος Θεσσαλονίκης,
πληροφορηθέντες το γεγονός, ημπόδισαν το
πλοίον να αποπλεύση. Επενέβη όμως ο Άγγλος
πρόξενος και επετράπη ο απόπλους».
Δεν με κατέχει
καμία υστεροφημία για να καταγράψω όλα αυτά. Προσπαθώ να διαδώσω στην
ανθρωπότητα και σε όλα τα νέα παιδιά ακόμη και στην ανθρωπότητα και προσπαθώ να
θυμίζω τις φράσεις του Σάϊντ-Εξυπερυ που φθάνουν ως τις μέρες μας. Σεβασμός
προς τον άνθρωπο! Να η λυδία λίθος…
Η κα Ελένη Καραντώνη από το Μπουρνάμπασι μαρτυρεί τα
εξής: μεταξύ άλλων καταθέτει η ίδια: «Την νύχτα θέλαμε να πάμε προς νερού μας.
Φρίκη!! Βρεθήκαμε σε μια χαβούζα, όπου γύρω-γύρω σπαρταρούσαν κορμιά και μέσα…
η χαβούζα ήταν γεμάτη κεφάλια. Ήταν φοβερό όσοι τα είδαν τρελάθηκαν… Εκεί σ’
αυτό το μέρος χάσαμε τον πατέρα μας….
Είναι μαρτυρίες
που αποδεικνύουν τον σχεδιασμό της φρίκης, και δείχνει πως το ολοκαύτωμα αυτό δεν πρέπει να λησμονηθεί, ούτε όμως να
μείνει ατιμώρητο. Αυτά τα θύματα και οι κραυγές πόνου των ανθρώπων αυτών
απαιτούν δικαίωση. Η λήθη είναι η
μεγαλύτερη ύβρις. Οφείλουμε όλοι να τιμούμαι, οφείλουμε όλοι να επιβάλλουμε
στο Ελληνικό κράτος τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με δύο απλές
απαιτήσεις.
Οι Μικρασιάτες ήταν άνθρωποι της
θρησκείας, της Αγάπης, του Πολιτισμού και της Υπομονής. Διώχθηκαν από την
πατρίδα τους φέρνοντας μόνο την καλοσύνη της ψυχής τους. Κατέβαλλαν δυνάμεις
και προσπάθειες για να αποκτήσουν μια καινούρια πατρίδα άγνωστη γι’ αυτούς, γεμάτοι ταλαιπωρίες και βάσανα,
έως ότου δημιουργηθούν. Δεν ξεχνούσαν όμως τον τόπο που γεννήθηκαν και
μεγάλωσαν, μια ζωή γεμάτη αναμνήσεις που δεν έσβησαν και δάκρυα που δεν
στέρεψαν μέχρι σήμερα. «Τόσον αιμοβόροι
ήταν οι Τούρκοι και τόσον μίσος είχαν για τους Χριστιανούς που δεν μπορεί να το
χωρέσει μυαλό ανθρώπου. (Από τη διήγηση της Γεσθημανής Καραγιάννη
ημερολόγιο συνδέσμου Μικρασιατών Κύπρου 2014 σελ 8). Η Μόνα Σαββίδου Θεοδούλου
τελειώνει με αυτή την φράση: «για την κατάθεση ψυχής, τις φωτογραφίες, τα
οικογενειακά κειμήλια που καταργούν το χρόνο, σφυρηλατούν και προβάλλουν την
αλήθεια, χωρίς την οποία δεν μπορούμε να ζήσουμε. Γι’ αυτήν αναπνέουμε, γιατί η
αλήθεια είναι αδελφή της δικαιοσύνης».
Είναι μαρτυρία που αποδεικνύουν τον
σχεδιασμό της φρίκης, και δείχνει πως το ολοκαύτωμα αυτό δεν πρέπει να
λησμονηθεί, ούτε όμως να μείνει ατιμώρητο. Αυτά τα θύματα και οι κραυγές πόνου
των ανθρώπων αυτών απαιτούν δικαίωση. Η λήθη είναι η μεγαλύτερη ύβρις.
Οφείλουμε όλοι μας να θυμούμαστε. Οφείλουμε όλοι να τιμούμαι, οφείλουμε όλοι να
επιβάλλουμε στο Ελληνικό κράτος τον σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων με δύο
απλές απαιτήσεις:
1) Αναγνώριση της γενοκτονίας των
γηγενών του Πόντου από την Ε.Ε. και καθιέρωση της ημέρας μνήμης…
2) Αποδοχή της «σύγχρονης, Τουρκίας
των εγκλημάτων αυτών και έμπρακτη συγνώμη….»
Δυστυχώς τα
τελευταία αυτά χρόνια, στον τόπο μας ειπώθηκαν τα χειρότερα ψέματα της
Ιστορίας. Ειπώθηκαν ψέματα που ντράπηκαν και τα ίδια, μια και δεν ντρέπονται τα
στόματα που τάλεγαν (Μενέλαος
Λουντέμης). Αφού είπαν τα ψέματα, αφού δεν μπόρεσαν να κατανοήσουν το
πόσο Ιερό και μεγάλο είναι το ζήτημα της Γενοκτονίας των Ελλήνων, είναι
αναμενόμενο να «αποσύρουν» το κεφάλαιο για το μαζικό έγκλημα από τα σχολικά
βιβλία. Δεν μπόρεσαν ποτέ να καταλάβουν τη δολοφονία του λαού μας στη Σμύρνη,
στην Τραπεζούντα, στην Ανδριανούπολη, γι’ αυτό χωρίς αιδώ κατέθεσαν στεφάνια
τιμώντας τον Κεμάλ.
«Οι διεφθαρμένοι, οι αποτυχημένοι,
υπονόμευσαν έναν Ιερό και μεγάλο
ζήτημα, αφήνοντάς το να σύρεται, να
καταναλώνεται, να ευτελίζεται όπως οι
ζωές τους».
(Θεοφάνης Μαρκίδης 31-8-15, Pοntos news.)
Δυστυχώς υπήρχε η
φήμη ότι κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο διαδόθηκε ότι οι Ναζί έπρατταν έτσι με
ίσως δολοφονημένους Εβραίους στα κρεμματόρια. Φυσικά μένουμε ότι οι «Κεμαλιστές» διατηρούν το μοναδικό προνόμιο να
είναι οι μόνοι που κατάφεραν να αξιοποιήσουν οικονομικά τα υπολείμματα των
θυμάτων τους πουλώντας τα οστά τους για «βιομηχανική χρήση» στους φίλους τους.
[1] « Το αγγλικό καράβι «ΖΑΝ» μετέφερε 400 τόνους οσίων ΕΛΛΗΝΩΝ και ΑΡΜΕΝΙΩΝ από τα Μουδανιά…» μέσω Θεσσαλονίκης … ταξίδεψαν για σαπούνι… στη Μασσαλία».
[2] Βλάση Αγτζίδη: Υπήρχε φήμη από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ότι τα υπολείμματα των θυμάτων να αποτελούσαν πηγή πλουτισμού για τους θύτες: απλά μετέτρεπαν σε σαπούνι το λίπος των θυμάτων.
[4]Από το βιβλίο του «Αυτοί είναι οι Τούρκοι» Αφηγήσεις από τις σφαγές της Νικομήδειας το Νοέμβριο του 1912.
[5] Ηλία Βενέζη: Το νούμερο 31328. Το βιβλίο της Σκλαβιάς Εκδ. Εστίας… Αθήνα 1931 σελ. 217-218.
[6] Η αφήγηση ενός αιχμαλώτου των Τσέγκων –Ηλία Βενέζη
[8] « Το αγγλικό καράβι «ΖΑΝ» μετέφερε 400 τόνους οσίων ΕΛΛΗΝΩΝ και ΑΡΜΕΝΙΩΝ από τα Μουδανιά…» μέσω Θεσσαλονίκης … ταξίδεψαν για σαπούνι… στη Μασσαλία».
ΛΟΙΠΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Τάσος Γριτσόπουλος. Τρίτομη
Ιστορία της Τριπολιτσάς
2. Δρ. Βίκτωρ Γ. Παπαγιαννόπουλος. Η
Ιστορία του χωριού Κάψα Αρκαδίας και της οικογενείας του Π. Ορφανού.
Δημοδιδασκάλου. Έκδοση 2012.
3. Σ.Α. Αρβανιτόπουλος «Σημείωμα περί
Τριπόλεως του 1769.
4. Δελτίον της Ιστορικής και
Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος. Τ.Δ. σελ. 573
5. Η Τρίπολη στο διακτυακό τόπο Arcadia. www3.tripoli.htm
6. Γ. Βαλέτας Φιλολογική Πρωτοχρονιά
σελ. 70-72.
7. ΒΛΑΣΗ ΑΤΖΙΔΗ. «Οι κεμαλιστές
θησαύριζαν από τα λείψανα των θυμάτων της Μικρασιατικής καταστροφής».
8. ΒΛΑΣΗ ΑΤΖΙΔΗ. Διδάκτωρ Ιστορίας
–Μαθηματικός (Kars 19/8 wordpress).
9. www.enet.gr issue elhom & alate 2013-09-05 istorika
10. Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπίας
17-9-2014. Αφήγηση ενός αιχμαλώτου. Ηλία Βενέζη.
11. Ηλία Βενέζη το νούμερο 31328. Το
βιβλίο της Σκλαβιάς. Εκδ. Εστίας… Αθήνα 1931 σελ. 217-218.
12. Ηλία Βενέζη. Οι Αλησμόνητες
Πατρίδες
13. Κωνσταντίνου Φαλτάϊτς για τα
γεγονότα της Νομήδειας Αθήνα 1921.
14. Herve Georgelin «Παραφωνίες στα Γαλλικά αρχεία-Σχετικά με την καταστροφή της Σμύρνης.
15. Χρ. Αγγελομάτης Βιβλίο. Το
Χρονικό Μεγάλης Τραγωδίας http.kars
19 18 word press.
16. Nova StPSKA Politica Misao (ειδησεογραφικό πολιτικό σάϊτ)
17. ΘΑΝΟΣ ΕΥΗ Koukjamily (blog)
18. Ημερολόγιο 2014 Μαρτυρίες
προσφύγων 1922 για την Μικρά Ασία έκδοση (Σύνδεσμος Μικρασιατών Κύπρου).
Άρτεμις Δομένικου Ευθύφρων Ηλιάδης
2008
Αρχειολογία Μιχάλης Τιβέριος
Πλαστά Αρχαιότητες και παραχάραξη της
Ιστορίας εκδ. ΜΙΕΤ 114-
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 25/7/2008 Σελ. 5. Ο
δεσμώτης–πρώτος ανασκαύσεως της Μακρονήσου.
Έθνος 7/9/2016 Υπάρχουν αρχαία εδώ
Χρ. Αγγελομάτης : Χρονικόν Μεγάλης
Τραγωδίας, Βιβλιοπηγών Εστίας Δ. Κολλάρου&Σία Α.Ε. 8η έκδοση
Μάρτιος 2008
G. Horton: Αναφορικά με την Τουρκία. Η κατάρα της Ασίας- Προξενικά ντοκουμέντα
των ΗΠΑ.
Εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη και Σία 1992.
Michael
Liewellipn Smitl. Το όραμα της Ιωνίας- Η Ελλάδα στη Μικρά Ασία
1919-1922 ΜΕΤ 2009
Ελένη Πετώνη Ερευνήτρια της Ελληνικής
Ιστορίας
«Η Ελλάδα στη Μικρά Ασία (8-4-2015)
Ελληνική blog
Σμύρνη Αφιέρωμα: Η αφήγηση ενός
Πρόσφυγα «ΑΒΕΡΩΦ» (averoph.word press.com./2012/09/03.
Γιάννης Σπανός. Ο εκδικητής της
Σμύρνης.
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ
- www.enet.gr issue
ehome date 20113-09-05 istorika
-Έντυπη
έκδοση Ελευθεροτυπίας 17/9/2014 «Αφήγηση ενός αιχμαλώτου» Ηλία Βενέζη.
-Blog Θάνος Εύη Koukjamily
-Οι
Αλησμόνητες Πατρίδες
-Γ. Βαλέτας Φιλολογική Πρωτοχρονιά σελ.
70-72. ΒΛΑΣΗ ΑΤΖΙΔΗ. «Οι κεμαλιστές θησαύριζαν από τα λείψανα των θυμάτων της
Μικρασιατικής καταστροφής».
-Βλάση Ατζίδη «Υπήρχαν φήμες από τον Α’
Παγκόσμιο Πόλεμο ότι τα υπολείμματα των θυμάτων
αποτελούσαν πηγή πλουτισμού για τους θύτες, απλά μετέτρεπαν σε σαπούνι
το λίπος των θυμάτων» που αντιστοιχούσαν σε 50000 ανθρώπους.