Κριτική της κ Παπαθανασοπούλου
Ο Γιώργος, Τζιάς, γεννημένος το 1950 στην Αθήνα, σπούδασε οικονομικά στην Νομική Σχολή και αρθρογράφησε στις αθλητικές ειδήσεις. Έχει συγγράψει διάφορες ποιητικές συλλογές. Το παρόν πόνημά του είναι ένα κείμενο σε πεζό λόγο που περιέχει διηγήματα και αφηγήματα, αφηγήσεις που μας μεταφέρουν, με ποιητικό σχεδόν λόγο και ύφος, σε άλλες εποχές, πολύ πιο πίσω από την δική μας, ή άλλοτε λίγο πιο πίσω, ή στο πολύ πρόσφατο παρελθόν. Παιδί μιας άλλης γενιάς και ο ίδιος, γράφει με νοσταλγικό τόνο την ιστορία του προπάππου του στις δυτικές συνοικίες μιας παλιάς Αθήνας, περιγράφοντας ολοζώντανα τον κοινωνικό περίγυρο, την περιρρέουσα πολιτική και οικονομική ατμόσφαιρα και την φτώχεια, καθώς και τον τεράστιο αντίκτυπο της Μικρασιατικής καταστροφής. Η ανάγνωση του έργου του αποτελεί μια εμπειρία καθώς επιτυγχάνει να μεταφέρει στον αναγνώστη στην εμπειρία, το καταζώντανο βίωμα του παρελθόντος μέσα από εικόνες, χρώματα, ακούσματα, ήχους, τραγούδια, μυρωδιές, ακόμα και γεύσεις. Το έργο αναδίδει μυρωδιά βασιλικού, αρμπαρόριζας, ανατολίτικων μπαχαρικών, νυχτολούλουδου, ενώ παράλληλα η φαντασία μπορεί να αναπλάσει ψαλμωδίες
μιας εκκλησιάς ανάμεικτες με ήχο από ούτι και παλιά ρεμπέτικα. Ακόμα και η σύντομη
εμφάνιση της Σωτηρίας Μπέλλου σε κάποιο από τα αφηγήματα είναι ζωντανή, εναργής, εικόνα γεμάτη με βίωμα. Ο αναγνώστης ανακαλύπτει στην πορεία ότι δεν πρόκειται απλά για διηγήματα, αλλά ότι οι αφηγήσεις αποτελούν μια συνέχεια σε διάφορες χρονικές περιόδους, υμνώντας την φτωχολογιά και τον άνθρωπο του μόχθου της παλιάς εποχής αλλά και μιας πιο σύγχρονης Ελλάδας, μεταφέροντάς μας μέσα από τους κλυδωνισμούς της ιστορίας από την μικρασιατική καταστροφή στην εποχή του μεσοπολέμου, στα χρόνια της γερμανικής κατοχής, στις περιπέτειες της εμφυλιοπολεμικής Ελλάδας, και μέσα από τα χρόνια της χούντας, τελικά σε μια εποχή πιο ελεύθερη, αλλά εξίσου βασανισμένη. Ορισμένα από τα βιώματα θα θυμίσουν στους παλαιότερους από μας την Ελλάδα της δεκαετίας του 60, όπως για παράδειγμα οι περιγραφές κατασκευής του χαρταετού στην γειτονιά, όνειρο των παιδιών που πετούσαν στον ουρανό μαζί του, «… γιατί τότε, στο μυαλό και στον μικρόκοσμο της ύπαρξής μας, η επαφή με τα σύννεφα ήταν το δικό μας ταξίδι στον ουρανό, στο διάστημα, στο σύμπαν». Παράλληλα το όλο έργο έχει έντονο πολιτικό χαρακτήρα, καθώς μιλάει για τον αγώνα του απλού, λαϊκού ανθρώπου. Το πόνημα αυτό, βαθύτατα αυτοβιογραφικό, μιλά για αλήθειες, δοσμένες μεν νοσταλγικά, αλλά στο βάθος πικρές, βασανισμένες. Εξάλλου ο συγγραφέας στο τέλος του αφηγήματός του αναφέρει, «πρόσωπα υπαρκτά είναι όλοι και όλες οι αναγραφόμενοι στα παραπάνω γραφόμενα…. Εκούσιοι, άμισθοι πρεσβευτές της ανθρώπινης, αξιοπρέπειας, της μπέσας, του φιλότιμου……. Τότε από το κουρασμένο αλλά φωτισμένο πρόσωπο ξεπηδούν αβίαστα μυρωδιές. Όμορφες»…. Πρόκειται τελικά για τον προπάππο, τον παππού, τον πατέρα, αλλά και τον ίδιο τον συγγραφέα. Και παρακάτω: «Είναι αυτό που νιώθουμε τη νύχτα, που συνταράζει το μέσα μας, που γαληνεύει και ηρεμεί τον ύπνο μας. Είναι αυτές, οι μοναδικές οι ευωδιές του νυχτολούλουδου». … «γιατί είναι το λουλούδι που ευωδιάζει, που μοσχοβολάει τη νύχτα…. Όταν οι άλλες μυρωδιές χάνονται… έρχεται το νυχτολούλουδο και σε συντροφεύει. Γίνεται ένα με σένα…. Η μυρωδιά του είναι σαν να βγαίνει από μέσα σου, από την σκέψη σου, από το πρόσημο το θετικό της μέρας σου». Το νυχτολούλουδο είναι το άρωμα της ζωής που υπάρχει μέσα στον κάθε ζωντανό άνθρωπο και ευωδιάζει από τα μύχια του, τα όνειρά του.
