28 Μαρ 2024

ΕΥΡΙΔΙΚΗ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ-ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΩΣ ΑΛΗΘΩΣ Η ΖΩΗ ΤΗΣ ΧΑΡΙΤΑΣ ΜΑΝΤΟΛΕΣ. Εκδόσεις Νεφέλη.

 


Στο μυθιστόρημα αυτό η Ευριδίκη Περικλέους-Παπαδοπούλου μας αφηγείται με μεγάλη γλαφυρότητα την ζωή όπως περιπλέκεται γύρω από την ιστορία μιας γυναίκας, η οποία έζησε με καταιγιστικό τρόπο τα γεγονότα της εισβολής στην Κύπρο. Το αφήγημα ξεκινά περιγράφοντας με χρώματα παραδεισένια την ζωή ενός κοριτσιού που μεγάλωνε με τα αδέλφια της στην κοινότητα του χωριού μέσα σε ένα κλίμα αγάπης και ζεστασιάς. Η ειδυλλιακή περιγραφή φτάνει να περιλάβει τον έρωτα, τον γάμο της, τα πρώτα της παιδιά. Ο έρωτας γνήσιος, λουλουδένιος, η ατμόσφαιρα νοσταλγική.

Ύστερα ήρθε ο εφιάλτης. Το ξάφνιασμα. Η τουρκική εισβολή που πραγματοποιήθηκε αιφνιδιαστικά και απρόσμενα. Το φευγιό, ο τρόμος. Η συγγραφέας καταφέρνει να μεταφέρει τον αναγνώστη της ολοζώντανα μέσα στην φρίκη αποδίδοντας ήχους, εικόνες, μυρωδιές: «…το κακό μεγάλωνε όσο προχωρούσε η ώρα, ακούγονταν εκρήξεις, κανόνια έβαλλαν από τη θάλασσα στον Πενταδάκτυλο, βρόμαγε ο τόπος μπαρούτι, έριχναν όλμους και καιγόταν η γη, αεροπλάνα κατέβαιναν χαμηλά και μυδραλιοβολούσαν πάνω απ’ τα κεφάλια τους, σφαίρες, χιλιάδες σφαίρες έπεφταν από τον ουρανό. Οι μεγάλοι έβαζαν τα παιδιά πρώτα κι εκείνοι έπεφταν από πάνω τους για να τα προστατέψουν...» Οι περιγραφές περιλαμβάνουν πώς εγκαταλείφθηκαν σπίτια, μέσα σε βιάση, πώς αρχικά υπήρχε η ελπίδα πως είναι για λίγο αυτό. Δεν το χωρούσε ο νους να το πιστέψουν. Ύστερα ήρθε η σύλληψη από τις δυνάμεις κατοχής «τους πρόσταξαν να κάτσουν κάτω από μια τεράστια κουφάλα ελιάς. Η ψυχή τρόμαξε, και μετάνιωσε που πλάστηκε, γιατί έστησαν ερπύστριες απέναντί τους και εκφόβιζαν να τους σκοτώσουν…». Τι άλλο να πει κανείς μετά από τέτοια περιγραφή; Ακολουθεί η εκτέλεση των δώδεκα ανδρών της οικογένειας, που αφήνει ερωτηματικά αν ολοκληρώθηκε αυτό που τα μάτια είχαν δει. Στην συνέχεια η προσφυγιά και η ανατροφή των μικρών παιδιών μέσα σε ένα κλίμα ανεπιβεβαίωτου πένθους, που διαρκεί και δεν τελειώνει, παρά μόνο με την ανεύρεση οστών και την ταυτοποίησή τους με DNA. Πάνω απ’ όλα ηχεί το ερώτημα που η Χαρίτα έθεσε τηλεφωνικά στον Ντενκτάς μετά την εισβολή «πού είναι ο άνδρας μου;». Αναπάντητο. Η πληγή χαίνουσα μέχρι τις μέρες μας, η μισή Κύπρος σκλαβωμένη. Η Χαρίτα στις δεκαετίες που ακολούθησαν την εισβολή παρέμεινε μια αγωνίστρια που προσπάθησε να υψώσει την φωνή της για την αναζήτηση των αγνοουμένων. Το αφήγημα της Ευριδίκης Περικλέους-Παπαδοπούλου αποτελεί ιστορικό ντοκουμέντο και διαβάζεται με κομμένη την ανάσα, καθώς μεταφέρει ολοζώντανα τον αναγνώστη στην φρικτή αλήθεια του πολέμου και στο έγκλημα που τελέστηκε κατά του άμαχου λαού της κύπρου.